poeta nascitur orator fit

Liselore Gerritsen

Zeepbel

dat heel mijn doen en laten vaak een opgeblazen

zeepbel blijkt

die zo gauw je even goed kijkt

uitelkaarspat

wil niet zeggen dat ik vandaag

na weer zo'n nederlaag

geen nieuwe bellen blaas

en dat mijn angsten om mijn zeepbel heus wel

gerechtvaardigd zijn

omdat we wat ervarener

en geen kind meer zijn

zegt wel niet dat ik mij voortaan

voor mijn zeepbel schaam

maar heeft zo'n zeepbel wel een recht van bestaan?

even, heel even

gaat hij de hemel tegemoet

hij weet de richting goed

maar als hij zelfs een zuchtje wind al niet verdraagt

en breken moet

zou je toch zeggen dat zo'n zeepbel lucht is

of er weinig toe doet

dat heel mijn doen en laten vaak een opgeblazen

zeepbel blijkt

die zo gauw je even goed kijkt

uitelkaarspat

heeft me keer op keer ziekgemaakt

door en door miesch gemaakt

ik lijk wel gek dat ik die bellen nog blaas

even, heel even

gaan ze de hemel tegemoet

maar wie de hemel zoekt

weet dat hij minstens duizend doden sterven moet

dat blijkt

want zelfs de mooiste zeepbel die ik blies

heeft nooit de hemel bereikt

het kost denk ik je laatste adem

voor hij zo hoog stijgt

Jorge Luis Borges

De Wroeging

Ik heb de ergste zonde begaan

Die een mens begaan kan. Ik ben niet

Gelukkig geweest. Laat de meedogenloze gletsjers

Der vergetelheid me meesleuren en verzwelgen.

Mijn ouders hebben me verwekt voor het

Hachelijke, prachtige spel van het leven,

Voor de aarde, het water, de lucht, het vuur.

Ik heb ze bedrogen. Ik ben niet gelukkig geweest.

Hun prille wens is onvervuld gebleven.

Mijn geest heeft zich toegelegd

Op de symmetrische disputen van de kunst,

Die futiliteiten vlecht. Ze hebben me moed vermaakt.

Ik ben niet moedig geweest. Nooit wijkt van mijn zijde

De schaduw van de ongelukkige ik die ik ben geweest.

Jorge Luis Borges

ARS POETICA

De stroom bekijken, die van tijd en water,

de tijd gedenken als een andere stroom,

beseffen dat wij vlieden als die stroom,

dat een gezicht voorbijgaat als het water.

Het waken voelen als een vorm van slaap

die droomt geen droom te hebben en de dood

waarvoor ons lichaam bang is, als die dood

van iedere nacht, de zogeheten slaap.

De dag en het jaar zien als een zinnebeeld

van alle dagen en van alle jaren,

de smaad veranderen van onze jaren

in een gerucht, muziek en zinnebeeld.

De dood zien als de slaap, de avondstond

als treurig goud, zo is de poëzie,

onsterfelijk en arm. De poëzie

keert weer als dageraad en avondstond.

Somtijds bekijkt ons ’s middags een gezicht

vanuit de donkere diepte van een spiegel;

kunst hoort precies te zijn als deze spiegel:

ze onthult ons ons persoonlijke gezicht.

Odysseus huilde, zegt men, moe van wonderen,

geroerd bij het weerzien van zijn Ithaca,

zo groen en nietig. Als dat Ithaca

is kunst, van eeuwig groen en niet van wonderen.

Maar zij is ook de eindeloze stroom,

voorbijgaand, blijvend, spiegel van een zelfde

veranderlijke Heraclitus, hetzelfde

en anders, als de eindeloze stroom.

Marina Tsvetajeva

Zwart als pupillen, zwart als licht verslindende

Ogen – ik houd van je alziende nacht!

Geef mij een stem dat ik jou mag bezingen, die

Moeder van liederen bent, die de winden ment.

Momenten

Als ik mijn leven nog eens over zou kunnen doen,
dan zou ik in een volgend leven proberen meer fouten te maken.
Ik zou niet zo perfect meer willen zijn, ik zou me meer ontspannen.
Ik zou een beetje gekker zijn dan ik geweest ben,
ik zou veel minder dingen serieus nemen.
Ik zou niet zo gezond leven, ik zou meer riskeren, meer reizen,
zonsondergangen bekijken, meer bergen beklimmen,
vaker in een rivier gaan zwemmen.
Ik was één van die slimme mensen,
die elke minuut van hun leven vruchtbaar doorbrachten;
natuurlijk kende ik ook momenten van vreugde,
maar als ik nog een keer opnieuw zou kunnen beginnen,
dan zou ik proberen alleen nog meer goede momenten te beleven.
Mocht je het nog niet weten, daaruit bestaat namelijk het leven;
slechts uit momenten; vergeet het huidige niet.
Als ik mijn leven nog eens over zou kunnen doen, zou ik vanaf het begin van de lente,
tot laat in de herfst, op blote voeten lopen.
En ik zou meer met kinderen spelen, als ik het leven nog voor me zou hebben.
Maar ziet u ... ik ben 85 jaar oud en ik weet dat ik weldra zal sterven.

Jotie T'Hooft

Een stille ontmoeting

Even kwam ik je tegen,
het was al laat in de avond
en ik liep weer in de regen.

Je was snel voorbij.

Maar het was al genoeg,
het maakte me al blij.

Paul Eluard

I cannot be known
Better than you know me

Your eyes in which we sleep
We together
Have made for my man's gleam
A better fate than for the common nights

Your eyes in which I travel
Have given to signs along the roads
A meaning alien to the earth

In your eyes who reveal to us
Our endless solitude

Are no longer what they thought themselves to be

You cannot be known
Better than I know you.

Niemand kan me beter kennen

Dan dat jij mij kent

Jouw ogen waarin wij samen

Sliepen Hebben van mijn mensenlicht iets

Gemaakt dat de nachten van de wereld overtreft

Jouw ogen waarin ik op reis ben

Gaven aan de gebaren van de wegen

Een doel aan de wereld voorbij

In jouw ogen zijn zij die ons herinneren

Aan onze oneindige eenzaamheid

Niet wat zij denken te zijn

Niemand kan je beter kennen

Dan ik je ken.

Mario Benedetti

Wat je kent

is zo weinig

wat je kent

van mij

wat je kent zijn

mijn wolken

mijn stiltes

mijn gebaren

wat je kent

is het trieste

van mijn huis vanbuiten gezien

zijn de luiken van mijn verdriet

de deurklopper van mijn verdriet.

Maar je weet

niets

hoogstens

denk je soms

het is zo weinig

wat ik ken

van jou

wat ik ken

dus je wolken

of je stiltes

of je gebaren

wat ik ken

is het trieste

van je huis vanbuiten gezien

zijn de luiken van je verdriet

de deurklopper van je verdriet.

Maar je klopt niet aan.

Maar ik klop niet aan.

Komitas Vardapet

As a fortune

Everyday
Take a lantern
Keep it bright
As the light source
Of your mind
Again and again,
Take the inexhaustible fire
As the hopeful cord
Of your heart.

Vladislaw Chodasevitsj

Het is een vreugde en een last

Een afgetakeld lijf te dragen.

Wat vroeger wild en bloeiend was

Is nu vermoeid en aangeslagen.

Het bloed gaat in een trage stroom,

De moegeworden schouders zakken.

Zo nijgt een volle appelboom

Onder gewicht van eigen takken.

Gij jongelieden hebt geen weet

Van tederheid en smart die maken

Dat bomen met hun bladerkleed

Eens nog de aarde willen raken.

Hilde Domin

Op wolkenborgtocht

Voor Sabka

Ik heb heimwee naar een land

waar ik nooit was,

waar alle bomen en bloemen

mij kennen,

waar ik nooit heen ga,

maar waar de wolken

zich mij precies herinneren,

een vreemde die in geen thuis

kan uithuilen.

Ik reis

naar eilanden zonder haven,

ik werp de sleutels in zee

meteen bij het vertrek.

Ik kom nergens aan.

Mijn zeil is als een spinnenweb in de wind,

maar het scheurt niet.

En aan de andere kant van de horizon,

waar de grote vogels

aan het einde van hun vlucht

hun vleugels in de zon drogen,

ligt een werelddeel

waar ze mij moeten opnemen

zonder pas,

op wolkenborgtocht.

Rainer Maria Rilke

Archaïsche torso van Apollo

Wij zagen nooit zijn ongekend gezicht,
De oogappels die daarin rijpten. Maar
Zijn torso gloeit nog als een kandelaar,
waarin zijn blik, met een getemperd licht,

nog glanzen blijft. Anders zou jou de boeg
der borstkas niet verblinden, en in ‘t zacht
draaien der lendenen was niet die lach
naar ‘t midden toe dat het geslachtsdeel droeg

Anders stond deze steen geknot, beschadigd,
in zijn doorschijnende schoudercascade,
en zou niet glinsteren als roofdierhuid,

en zou niet als een ster losbreken uit
zijn vorm: geen plek aan hem die jou niet ziet.
Zo doorgaan met je leven kun je niet.

Hilde Domin

Voorbijtrekkend landschap

Men zou moeten kunnen weggaan

en toch zijn als een boom:

alsof de wortel in de grond bleef

alsof het landschap voorbijtrok en wij vast stonden.

Men moet de adem inhouden,

tot de wind afneemt

en de vreemde lucht om ons heen begint te draaien,

tot het spel van licht en schaduw,

van groen en blauw,

de oude patronen toont

en wij thuis zijn,

waar het ook zij,

en kunnen gaan zitten en leunen,

alsof het tegen het graf

van onze moeder was.

Roberto Juarroz

Uit verwondering werden wij geboren,
aan andere verwondering gaan wij dood.

Leven is verwondering verliezen.
Tenzij geboren worden en doodgaan
zou zijn doodgaan en geboren worden.

Leven zou dan een andere verwondering zijn:
de derde.

De meest ondraaglijke.

Jan Eijkelboom

Tuin Dordrechts museum

Als ik gestorven ben
zal in de tuin van dit museum
boven het warrig bladerengedruis
een merel net zo helder zingen
op net zo'n late voorjaarsdag

En ik, ik zal er niet meer zijn
om door dit zingen te vergeten
dat ik moet sterven mettertijd.

Maar aan de andre kant zal ik
-je weet maar nooit-
veel langer leven dan die vogel
En als ik dan toch onder de zoden lig
dan zal mijn zoon nog eens
een merel net zo horen klinken
op net zo'n late voorjaarsdag.

En hij zal weten wie ik was
en ach, een vogel weet van niets.

Maar aan de andre kant alweer:
als merels aan hun vaders konden denken
wellicht dat ze dan krasten als een raaf.

Hanny Michaelis

Hoe dikwijls heb ik willen weggaan

vroeg in de grijze zomermorgen

wanneer de huizen in de stad

over hun slapende bewoners waken

als versteende moederdieren.

Hoe dikwijls stond ik op het punt

weg te sluipen in de ochtend,

onopgemerkt, naakt als ik kwam,

door lege, sprakeloze straten

vluchtend naar de rand der stad,

om door het natte gras, langs blinkend water

het Oosten tegemoet te gaan.

Wat ik lichtvaardig heb gewild,

heb ik lichtvaardig nagelaten.

Het spel wordt ernst nu het te laat is -

te laat om weg te gaan,

te laat om het te willen,

te laat voor spijt

en eigenlijk voor alles

te laat.

Armando

waarom zouden we wat we gedaan hebben

om vergeving vragen waarom
hebben we gedaan wat we moesten doen

we deden wat we konden om niet
te weten dat we leefden

Gerrit Achterberg

Kleine ode aan het water

Zo staat de regen als een raam

over de bloemen, mond en maan

leggen er groot en rond zich aan,

liggen er groot en rond om dicht,

o Grevelingen, waaraan ik lig;

met mijn stelten in maan en water

staan meeuwen in mijn ogenwater

gespiegeld, sta ik spiegelend in

waterramen en maanbloemen.

Gerrit Achterberg

Rath & Doodeheefver

Op het behang van Rath & Doodeheefver

Staan de figuren die gij hebt gekend:

Een hart, een hand, een boomtak bloesemend

En kinderschommels die naar voren zweven.

De randen, door de ratten aangevreten,
Krullen aan de vier hoeken overend.
Oud en verschoten, in zichzelf frequent,
Raakt het motief tegen de muur vergeten.

Maar deze beelden stonden in uw ogen
En deze ogen zijn uiteen gegaan.
Hoe hoog en ver werden de schommelbogen.
Het hart kreeg alle ruimte om te slaan.
De hand wees mij de wegen naar het leven.
De wereld bloeit. De dood is opgeheven.

William Shakespeare

(Jessica) Here, catch this casket. It is worth the pains.

I am glad ’tis night, you do not look on me,

For I am much ashamed of my exchange.

But love is blind, and lovers cannot see

The pretty follies that themselves commit,

For if they could Cupid himself would blush

To see me thus transformèd to a boy.

Joop Goudsblom

Mijn beter ik en ik

streden erop of eronder

Mijn beter ik bezweek

nu ben ik, goddank, zonder

Bart Moeyaert

Sterk

Ik dacht dat het niet kon:

dat iets wat je niet ziet

je alle dagen draagt

en sterker maakt.

Alsof je spieren krijgt

van liefde.

En kijk, het klopt:
Het hart van oma
slaat nog altijd over
als ze opa ziet.
Maar nu hij oud is en te bed,
misschien nog net de hemel haalt,
loopt oma sinds een poosje
krommer en vraagt ze vaker
om mijn arm.
Zonder hem krijgt
ze het huis niet warm
en zelfs de hond
zakt zuchtend naast de luie stoel.
Dus is het waar
dat liefde spieren geeft
en op den duur
ook vuur.